Президенттің осындай қысыл-таяң уақытта халыққа арналған Жолдауы – дер кезінде жарияланған саяси құжат. Онда көрсетілген барлық мәселелер қаржылық тұрғыда да, заңдық тұрғыда да қамтамасыз етілген. Оны Қазақстан халқының баршасы қолдап, отыр. Өзіміздің сарапшыларды былай қойғанда, әлемдік зерттеу орталықтары мен бақуатты елдер басшыларының да сенімі мен қолдауы үмітімізді басым етеді.
Елбасы осы мақсатта үкіметке тыныс-тіршілігіміздің барлық дерлік саласын қамтуды мұрат еткен 16 келелі тапсырма жүктеді. Оның ішінде әлеуметтік салаға баса көңіл бөлінген. Бұл қамқорлық, халықтың мемлекет қолдауын қажет ететін бөлігін аса үлкен қуанышқа бөледі. Аталмыш тарихи құжатты өміршең ету бұған дейін жария етілген бес институттық жобаны іске асыруға бағытталған «100 нақты қадам» Ұлт жоспарымен астасып жатыр. Бұл ретте биліктің белді бір тетігі – сот билігін жаңа деңгейге көтеру, яғни, реформалау екендігі даусыз. Осы тұрғыда Елбасы реформаларды әрі қарай тереңдете түсу үшін заң үстемділігін қамтамасыз ету – маңызды міндеттердің бірі екендігін атап өткен-ді. Бұл бес институттық реформаның бірі ретінде қарастырылып, «100 нақты қадам» бағдарламасының құрамдас бөлігі болып отыр.
Катонқарағай аудандық сотында аталмыш тақырып аясында семинарлар, басқосу, дөңгелек үстелдер өткізіліп, халықпен пікір алмасу үшін түрлі шаралар ұйымдастырылып, белсенді іс-қимыл жасалып жатыр.
Осыған байланысты, азаматтардың әділ сотқа қолжетілімдігін қамтамасыз ету мақсатында, бес сатылы сот жүйесінен үш деңгейлі (бастапқы, апелляциялық, кассациялық) жүйеге өту көзделген. Бұл өз кезегінде азаматтардың бір соттан екіншісіне сабылмай, уақытын үнемдеуіне, тез арада әділ сот шешіміне қол жеткізуіне жол ашады. Бұдан бөлек, сот істерін жеңілдету мен сот процестерін жылдамдату мақсатында, азаматтық-құқықтық дауларға прокурордың қатысуы шектеледі. Бұл да азаматтардың сот төрелігіне анағұрлым тез қол жеткізуіне мүмкіндік туғызады. Жалпы, азаматтық-құқықтық дауларға прокурордың қатысуы шектеледі. Мұны жүзеге асыру мақсатында Азаматтық-процестік кодекске қажетті түзетулер енгізілді.
Судья қызметіне тағайындауға үміткерлердің кәсіби деңгейіне талап күшейтілмек, ол үшін сот жүйесінде бес жылдан кем емес жұмыс тәжірибесі болуы тиіс. Сол сияқты Елбасының бағдарламасына сәйкес, Жоғарғы Сот жанынан азаматтардың Этикалық кодекске сүйеніп, судьялардың қызметіне шағым жасайтын Сот қазылары институты құрылмақ. Бұл да өз кезегінде судьялардың сот төрелігін әділ шығаруына септігін тигізеді. Заңнан бұлтаруға, тамыр-таныстыққа жол бермеуіне әсер етеді.
«Қазақстан-2050» Стратегиялық бағдарламасы негізінде Қазақстанда демократияландыру мен азаматтық қоғам қалыптастыру, республикада қоғамдық бақылау жүйесінің даму деңгейімен айқындалады. Оны жүзеге асыру жолында «Ақпараттардың қолжетімділігі туралы» заңның дайындалуы мен қабылдануы бағытталған. Бұл құжат барлық деңгейдегі атқарушы билік қызметінің ашықтығын, жариялылығын қамтамасыз етіп, сыбайлас жемқорлық пен бюрократтықты жоюға арналған. Бұл мақсаттар мен міндеттерге қол жеткізу үшін «Қоғамдық бақылау туралы» заң қабылдануы керек. Онда қолданыстағы қоғамдық бақылаудың ережелері мен тәртіптері кеңейтіледі және көпшілік мемлекеттік органдардың мәжілістеріне қатысу; эксперттік кеңестерді өткізу; қоғамдық зерттеулерді өткізу; қоғамдық мониторинг жүргізу; қоғамдық тексеру жүргізу; тәуелсіз зерттеу жүргізу және т.б сияқты қызметтермен толықтырылады. Мұның өзін түптеп келгенде, біздің қоғамның таза демократиялық жолды таңдағандығы деп түсінген жөн.
Қазақстанда нарықтық, демократиялық саяси жүйелердің дамуы мен идеологиялық, әлеуметтік, саяси плюрализмге негізделген еркін азаматтық қоғамда Конституциялық кеңестің белсенді түрде жұмыс жүргізіп отырғандығын ерекше атап өтуіміз керек.
Қорыта келгенде, айтпағымыз, жоғарыда сөз болған сот жүйесін жаңа деңгейге көтеру жолындағы игі бастамалардың барлығы да қарапайым адамдар мен азаматтардың әділ сот шешімдеріне әлемдік стандарттарға сай қол жеткізуін қамтамасыз етуге бағытталған. Біз сот жүйесін реформалау арқылы, дүниедегі 30 озық елдің қатарына енудегі қадамдардың бірін шешеміз. Бұл қадам сот жүйесіндегі бұған дейін қордаланып қалған көптеген түйткілді мәселелерді шешпек. Оның қолжетілімдігін, ашықтығы мен жариялылығын арттырмақ. Оған бүгінде қолданысқа еніп кеткен сот ісін қараудағы оң өзгерістер дәлел. Оны «Медиация»(Бітімгершілік), «Алқа билер соты» туралы заңдардың қабылдануы растайды.
Елбасы өз Жолдауын «Рухы биік, еңбегі ерен, бірлігі мығым Мәңгілік Ел болу үшін бізде бәрі бар. Тәуелсіздіктің туын желбіретіп, тұғырын нығайтқан біздің тарих алдында жүзіміз жарқын! Біздің тірегіміз – тәуелсіздік, тілегіміз – тұрақтылық, білегіміз – бірлік! Мен халқыма сенемін», – деп аяқтады. Міне, межелеген осы мақсат-мұраттарға қол жеткізуде сот билігін жүйелі түрде жаңғыртудың маңызы зор. Елдің де, Елбасының да көксегені осы.